zoekopdracht

Emotionele Intelligentie

Wat is Emotionele Intelligentie?

Bij Emotionele Intelligentie (EI) draait het om het ‘intelligent gebruik van onze emoties’ of ‘stilstaan bij onze gevoelens om ons gedrag te sturen’. Dit geldt zowel voor onszelf als voor onze relaties. Iemand die zich angstig voelt voor een presentatie kan bijvoorbeeld een ademhalingsoefening doen om te ontspannen. Ook kan een spreker die merkt dat anderen zich vervelen tijdens een presentatie hierop inspelen door de interactie met het publiek te vergroten.

Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van onze gevoelens en die van anderen, omdat het ons helpt onszelf en onze relaties doeltreffender te beheren. Denk aan de analogie van autorijden:  Een bestuurder leert hoe hij de prestaties van een voertuig kan optimaliseren door:

  • het voertuig altijd goed te onderhouden (onze gezondheid en ons welzijn)
  • te luisteren naar de motor (ons lichaam en onze gevoelens)
  • er vakkundig mee om te gaan (onze gewoonten en gedrag)
  • te navigeren door het verkeer en over de wegen (ons bewustzijn van anderen en het beheren van interacties met hen)

 

In wezen gaat het bij Emotionele Intelligentie om het vaardig en effectief worden in het managen van onszelf en onze relaties.

talogy-talent-management-transparent-placeholder-image
Decoration

Wat zijn de belangrijkste elementen en verschillende onderdelen van emotionele intelligentie?

In de afgelopen 25 jaar werden in het onderzoek naar EI twee verschillende en tegengestelde wegen bewandeld (Afbeelding 1). In de ene benadering wordt EI onderzocht als een vermogen, gemeten als maximale prestaties. In de andere benadering wordt EI omschreven als een gemengd scala van emotiegerelateerde eigenschappen of competenties, gemeten als gebruikelijke prestaties. Gebruikelijke prestaties hebben betrekking op hoe wij ons meestal gedragen en worden gewoonlijk gemeten aan de hand van subjectieve zelfrapportagevragenlijsten. Maximale prestaties hebben daarentegen betrekking op hoe we presteren wanneer we ons maximaal inspannen en worden gewoonlijk gemeten aan de hand van objectieve, bekwaamheidsgerichte vragenlijsten. Dit fundamentele verschil in de wijze waarop EI wordt gemeten, kan verklaren waarom er slechts een zwakke correlatie bestaat tussen EI-metingen op basis van capaciteiten en op basis van gemengde aspecten/kenmerken.

Modellen van Emotionele Intelligentie

In het eerste capaciteitenmodel van EI, van de hand van Peter Salovey en Jack Mayer, werden vier EI-capaciteiten gesuggereerd:

  • emoties waarnemen
  • emoties gebruiken
  • emoties begrijpen
  • omgaan met emoties

 

De veelvoorkomende EI-prestatiemodellen kunnen ruwweg in drie groepen worden verdeeld:

  • competentiegerichte metingen die emotionele en sociale competenties omvatten die bijdragen tot effectieve prestaties op het werk
  • op kenmerken gebaseerde metingen die de emotionele aspecten van gevestigde persoonlijkheidsmodellen omvatten
  • gemengde metingen die een breder scala van vaardigheden en eigenschappen omvatten en die zowel met competentiegerichte als met op kenmerken gebaseerde EI-modellen kunnen samenvallen
Decoration

Gemengd EI-model

In een van de eerste gemengde EI-modellen, van de hand van Daniel Goleman, werden vier EI-elementen aangereikt:

  • zelfbewustzijn
  • zelfbeheer
  • sociaal bewustzijn
  • relatiebeheer

 

Een uitbreiding op deze benadering van EI is een op gedragingen gebaseerd model dat een organisatorisch kader biedt voor de verschillende elementen van EI.

Talogy Emotional Intelligence Framework
Decoration

Waarom is Emotionele Intelligentie belangrijk?

 

Emotionele Intelligentie heeft invloed gehad op de maatschappij, de politiek, het bedrijfsleven en het onderwijs. Het concept lag aan de basis van een fundamentele verschuiving in de Westerse wereld, waar psychologisch welzijn, veerkracht, aanpassingsvermogen, neurodiversiteit, geestelijke gezondheid, mindfulness en andere EI-gerelateerde concepten ingeburgerde overwegingen op de werkplek zijn geworden. In de afgelopen twee decennia hebben we een exponentiele groei gezien in de interesse voor EI een aanzienlijke groei gekend, gedreven door een steeds grotere vraag van organisaties. 

Er zijn vele redenen waarom we onze Emotionele Intelligentie zouden moeten ontwikkelen. Uit onderzoek is het volgende gebleken: 

  • Emotionele Intelligentie is een belangrijke factor in het bepalen van onze werkprestaties
  • het kan ons welzijn verbeteren
  • het helpt onze emotionele veerkracht op te bouwen, zodat we teleurstelling sneller te boven komen
  • het kan ons niveau van motivatie en betrokkenheid verhogen
  • het kan onze relaties verbeteren
  • het kan ons helpen doeltreffender te zijn als manager

Hoe kan Emotionele Intelligentie worden verbeterd en hoe kan Emotionele Intelligentie worden ontwikkeld?

  • Om Emotionele Intelligentie te ontwikkelen, is het belangrijk te begrijpen hoe mensen emoties verwerken, en welke wetenschap achter EI schuilt.

    In vroege modellen in de psychologie werd menselijk gedrag beschreven in termen van stimulus en respons. Dat wil zeggen: er gebeurt iets en een persoon reageert daarop. Later werd in de psychologie en neurowetenschap echter aangetoond dat er verschillende onderdelen zijn die tussen deze twee stappen vallen, waaronder gedachten, gevoelens en houdingen.

  • Neem het volgende voorbeeld:

    Stimulus: stel je voor dat een collega kritiek heeft op iemands werk.

    Houding: dit kan een onderliggende houding van een persoon over zichzelf triggeren, bijvoorbeeld, ik ben niet goed genoeg.

    Gevoelens: de persoon kan zich overstuur of boos voelen.

    Gedachten: dit kan de persoon aan het denken zetten: Ik geef het op, waarom zou ik moeite doen als mensen alleen maar kritiek op me hebben?

    Gedrag: de persoon kan reageren door zich terug te trekken of te mokken.

    Resultaat: dit zal waarschijnlijk tot een negatief resultaat leiden, zoals verslechtering van de professionele relatie.

  • Inzicht in deze verschillende stadia van emotionele verwerking is belangrijk. Het helpt immers te verklaren hoe mensen kunnen leren hun gedachten, gevoelens en gedrag te beheersen om meer emotioneel intelligent te zijn.

    Stimulus: in plaats van om te gaan met mensen die je naar beneden halen, kun je mensen of situaties opzoeken die het beste in je naar boven halen.

    Houding: in plaats van kritisch te zijn over jezelf, zou je actief kunnen zoeken naar gevallen waarin je bekwaam en effectief hebt gehandeld.

    Gevoelens: een veelgebruikte techniek om de emotionele toestand te veranderen en te bedaren, is het beoefenen van ontspanningstechnieken zoals langzaam en diep ademhalen.

    Gedachten: er zijn veel praktische methoden om negatief denken te verminderen, zoals mindfulnesstraining, lichaamsbeweging en positief denken.

    Gedrag:  in het voorbeeld zou iemand, in plaats van een conflict uit de weg te gaan, kunnen oefenen om assertiever te zijn in deze situaties.

    Resultaat: een krachtige manier om verandering teweeg te brengen, is het visualiseren van een andere uitkomst en het stellen van positieve verwachtingen.

     

Houdt Emotionele Intelligentie verband met werkprestaties?

Een van de meest voorkomende vragen van organisaties die overwegen gebruik te maken van EI:  Voorspelt EI prestaties, en zo ja, zal het onze bestaande assessmentinstrumenten en -processen verbeteren? Deze vraag is in de loop der jaren uitvoerig aan de orde gekomen in gepubliceerde studies waarin de voorspellende waarde van EI voor de werkprestaties werd aangetoond binnen tal van internationale organisaties, waaronder Amazon, BMW, Google, HSBC, Microsoft, Qatar Airways, Shell en Whitbread PLC, om er maar enkele te noemen.

Meervoudige meta-analyses, waarin gegevens van verschillende gepubliceerde afzonderlijke studies worden gecombineerd, hebben meer substantieel bewijsmateriaal opgeleverd. In deze meta-analyses wordt aangetoond dat gemengde/kenmerkgerichte EI voorspellend is voor de werkprestaties en ons helpt om toekomstige werkprestaties beter te voorspellen wanneer het gecombineerd wordt met metingen van persoonlijkheid en cognitieve bekwaamheid.

In één studie werden de correlaties met prestaties beschreven als ‘groot genoeg om significante besparingen en verbeteringen te genereren voor organisaties die EI-metingen gebruiken’. In een andere studie werd geconcludeerd dat beroepsbeoefenaars ervoor kunnen kiezen gemengde EI te gebruiken als ‘een praktisch, beknopt alternatief voor een lange reeks van meer traditionele KSAO’s (KSAO’s staat voor kennis, vaardigheden, capaciteiten en andere persoonlijkheidsinstrumenten)’.

Kortom leveren de onderzoeken solide bewijs dat EI werkprestaties voorspelt in een verscheidenheid van functies. In het bijzonder blijkt EI zeer relevant te zijn voor functies waarbij veel emotionele arbeid komt kijken (bijv. klantenservice, verkoop en management).

Houdt Emotionele Intelligentie verband met het welzijn van een individu?

Verbetering van het welzijn van werknemers is niet alleen vanuit moreel oogpunt noodzakelijk, maar ook vanuit financieel oogpunt zeer interessant. De kosten van een slechte geestelijke gezondheid zijn wereldwijd schrikbarend. Ook is een slechte geestelijke gezondheid een belangrijke oorzaak van langdurig verzuim.  Uit een rapport van Gallup blijkt dat vier van de vijf volwassenen zich de hele dag door gestrest voelen, wat grotendeels aan hun werk te wijten is.

Ondersteuning van het welzijn van werknemers lijkt misschien een extra uitgave, maar het rendement op de investering is hoog. In 2017 bracht een onderzoek in bijna 50.000 bedrijfsunits in 45 landen aan het licht dat werkgroepen waarin krachtige interventies werden verricht hun omzet met 10% (tot wel 19%) en hun winst met 14% (tot wel 29%) zagen stijgen.

Het ontwikkelen van EI is een waardevolle methode gebleken voor het opbouwen van veerkracht, het verminderen van stress en het verbeteren van welzijn. Onderzoek wijst uit dat een grotere EI meer positieve emotionele stemmingen en minder negatieve stemmingen bevordert, waardoor een groter gevoel van welzijn wordt bereikt.

In een uitgebreide meta-analyse met meer dan 19.000 deelnemers werd een sterk verband vastgesteld tussen een hoge EI en geestelijke gezondheid, psychosomatische gezondheid en, in mindere mate, lichamelijke gezondheid.

talogy-talent-management-transparent-placeholder-image
Decoration

Waarom is Emotionele Intelligentie belangrijk voor leiderschap?

Management is beschreven als een emotioneel geladen proces, en de emoties en gedragingen van managers blijken de emotionele reacties van hun ondergeschikten diepgaand te beïnvloeden. Er is een overvloed aan organisatorische literatuur waarin het belang van EI voor het management wordt verkondigd. In een meta-analytische studie bij 1.407 managers werd vastgesteld dat EI een grotere rol speelt bij het voorspellen van de werktevredenheid van ondergeschikten dan de cognitieve bekwaamheid en de brede persoonlijkheidskenmerken van managers. Zij bevelen aan ‘EI op te nemen in leiderschapscursus, -training en -ontwikkeling… [and when making]… wervingsbeslissingen’. In een ander academisch werk werd geconcludeerd dat ‘emotionele intelligentie een belangrijke motor is voor effectieve werkprestaties en succesvol management’.

Wat algemeen erkend is, is dat de managers van vandaag opereren in een snelle, uitdagende en vaak onvoorspelbare werkomgeving. Deze omstandigheden creëren meer stress en vereisen van individuen dat zij zich beter aanpassen, creatiever zijn en emotioneel veerkrachtiger zijn. Dit zijn stuk voor stuk kenmerken die de kenmerken van emotionele intelligentie weerspiegelen.

Ontdek hoe Talogy jouw personeel kan helpen emotioneel intelligenter te zijn en talentmanagementsucces te verzekeren

Neem contact op