Teamontwikkeling

Wat is teamontwikkeling?

Teamontwikkeling is het proces waarbij teams samenkomen en alles in het werk stellen om hun doelstellingen te bereiken door taken uit te voeren en effectieve relaties te ontwikkelen, zowel binnen als buiten het team. De Amerikaanse psycholoog Bruce Tuckman heeft een veelgebruikt teamontwikkelingsmodel ontworpen. In zijn werk beschrijft hij de stadia van teamontwikkeling die een team gewoonlijk doormaakt:

• ‘Forming’: in deze fase focussen de teamleden op het leren over de doelstellingen van het team, taken, processen, regels en manieren van werken, en op het elkaar leren kennen. Mensen durven mogelijk hun echte mening niet uit te spreken uit angst anderen voor het hoofd te stoten of de vooruitgang te hinderen. Vaak zijn zowel de productiviteit als het conflictniveau laag, aangezien teamleden onderzoeken hoe ze moeten samenwerken.
• ‘Storming’: naarmate teamleden meer vertrouwd raken met elkaar, hun werk en de verwachtingen, groeien hun vertrouwen en bereidheid om uitdagingen aan te gaan. Zij beginnen stilaan hun manier van doen, hun doelstellingen, hun management en elkaar uit te dagen. Er kunnen conflicten ontstaan wanneer mensen meningen uitspreken, zich laten gelden en het met elkaar oneens durven zijn.  Tijdens deze periode kan het personeelsverloop toenemen en kunnen de productiviteit en de prestaties negatief worden beïnvloed.
• ‘Norming’: in deze fase werkt het team samen om tot een gemeenschappelijk begrip en overeenstemming te komen over doelen, functies en hoe het werk wordt gedaan. De intermenselijke relaties gaan erop vooruit en er is meer openheid tussen mensen. De productiviteit en de prestaties verbeteren.
• ‘Performing’: een prestatiegericht team, gekenmerkt door een hoge mate van betrokkenheid, is stabiel, georganiseerd en efficiënt in de manier waarop het werkt. Consensus wordt gemakkelijk bereikt door een gedeeld begrip van doelstellingen en beweegredenen. Als er conflicten ontstaan, worden ze doeltreffend aangepakt. Een hoge mate van betrokkenheid wordt weerspiegeld in een hoge productiviteit en hoge prestaties. Ook zijn het behouden van werknemers en het aantrekken van talent gemakkelijk.

Dit proces is niet lineair, en het tempo waarin teams elke fase van teamontwikkeling doorlopen kan worden beïnvloed door vele factoren, zoals de grootte van het team, de cultuur waarin het actief is en vertrouwdheid met de taak. Teams in de fases ‘norming’ of ‘performing’ kunnen terugkeren naar de fase ‘storming’ wanneer ze worden geconfronteerd met een belangrijke verandering, zoals nieuwkomers (vooral de manager), een verschuiving in de doelstellingen/verwachtingen van het team, de taken waaraan het werkt en/of factoren buiten het team, zoals organisatiecultuur, politieke, sociale of economische kwesties. Gerichte teamontwikkelingsactiviteiten, zoals teambuildingactiviteiten, teamplanningssessies, het gebruik van psychometrie om het bewustzijn en het begrip van zichzelf en anderen te ontwikkelen, kunnen er allemaal toe bijdragen dat teams sneller vooruitgang boeken in de richting van de fase ‘performing’.

Door emotionele intelligentie te ontwikkelen, kunnen managers de ontwikkeling van hun teams in deze richting ondersteunen. Emotioneel intelligente managers zijn zich bewust van hun eigen attitudes en emoties en stellen zich open op.  Deze persoonlijke intelligentie zal managers helpen hun interpersoonlijke intelligentie aan te boren, zodat zij zich echt kunnen bezighouden met degenen aan wie zij leiding geven, kunnen oppikken hoe het met hen gaat, naar de zorgen van anderen kunnen luisteren, mensen kunnen coachen om zich aan te passen aan verandering en aan de behoeften van hun teams kunnen voldoen. Door een beroep te doen op emotionele intelligentie, kunnen managers een klimaat van vertrouwen en empowerment creëren waarin mensen zich betrokken en geïnspireerd voelen.  In profielen rond Emotionele Intelligentie wordt een waardevol inzicht geboden in de sterke punten en werkpunten. Ook kunnen managers zich met zulke profielen concentreren op het ontwikkelen van praktische vaardigheden.